Het is hoog tijd voor een zesde Nota Ruimtelijke Ordening, stelt Theo Föllings, voorzitter van de SKBN, de kennisalliantie bedrijventerreinen Nederland. Verschillende bestemmingen schreeuwen om een duidelijke leidraad voor de komende jaren. ‘Niet alleen bedrijventerreinen, maar ook de woningbouwlocaties, natuurlocaties, landbouwlocaties en nog vele andere ruimteclaims.’

Voor veel dossiers eindigde het turbulente 2019 met een belofte van beterschap vanuit de politiek. De vraag is nu welke antwoorden we kunnen formuleren op de meest prangende vragen van de afgelopen jaren: hoe verder met de energietransitie, woningbouwopgave, het verdienvermogen, en het probleem waarin dit alles lijkt samen te komen; de stikstofcrisis? Stadszaken zet de belangrijkste agendapunten op een rij.

Welke regio’s vormen in 2020 naar verwachting de top 3 als het gaat om economische groei en werkgelegenheidsontwikkeling, en welke blijven daarbij achter? Gerlof Rienstra, directeur Rienstra Beleidsonderzoek en Beleidsadvies, zocht het uit.

Veroudering, circulariteit, energietransitie, de war on talent en het creëren van een aangenamer verblijfsklimaat. De oplossingen voor de opgaven waar bedrijventerreinen voor staan kun je niet alleen organiseren. Succesvolle werklocaties laten zien dat collectiviteit een impuls kan geven aan innovatie. Maar hoe doe je dat dan?

We worden steeds flexibeler in ons woongedrag, stelt Lucas Crobach, ontwikkelmanager bij Zoku. Anderhalve eeuw geleden was een zwervend bestaan in Europa nog heel normaal. Tot voor kort was deze manier van leven verdwenen: je woont op één plek, je werkt op één plek. Dat gegeven lijkt nu toch weer te veranderen en plaats te maken voor een meer flexibele invulling: co-living. Crobach: ‘Ik ben ervan overtuigd dat we aan het begin staan van een grootschalige beweging.’

Het energiebesparingspotentieel op bedrijventerreinen is enorm. ‘Bedrijventerreinaanpak loont meer dan wijkaanpak’, kopte Stadszaken eind september al. De urgentie is groot, want uit een verkenning van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat het klimaatakkoord tot nu toe te weinig oplevert. Tijd voor een nationale aanpak om bedrijventerreinen te verduurzamen, zeggen Cees-Jan Pen (Fontys Hogescholen) en Theo Föllings (SKBN). Maar hoe zou een dergelijke aanpak eruit moeten zien?

Industriepark Kleefse Waard in Arnhem is vandaag uitgeroepen tot Beste Circulaire Werklocatie van Nederland 2019. Andere kanshebbers op de deze Circular Economy Award waren Businesspark De Waarderpolder in Haarlem en Brainport Industries Campus in Eindhoven.

Brainport Industries Campus in Eindhoven, Industriepark Kleefse Waard in Arnhem en Businesspark Waarderpolder in Haarlem maken dit jaar kans om de Circular Economy Award te winnen. Dat heeft de jury van de Circular Economy Award 2019 maandag bekend gemaakt.

De energietransitie, digitalisering, maar ook toenemende criminaliteit vragen om gezamenlijke actie van ondernemers en overheden. In een vorige week verschenen rapport vraagt BrabantAdvies aandacht voor het ruimtelijke, sociaaleconomische en circulaire belang van bedrijventerreinen en werklocaties in Noord-Brabant.

De gebouwde omgeving is in Nederland goed voor meer dan een derde van het totale energieverbruik. Om te kunnen voldoen aan de afspraken van het klimaatakkoord van Parijs is een enorme reductie van dat verbruik nodig. Dat moet kunnen, meent directeur Annemarie van Doorn van de Dutch Green Building Council. 

De NOS, de Volkskrant, NU.nl: allemaal openden ze vanochtend met het bericht dat Nederland versteent. Aanleiding is een nieuwe analyse van het CBS, die aantoont dat er in de periode 1996-2015 in Nederland per saldo 59,2 duizend hectare is bij gekomen voor wonen, werken en infrastructuur. De cijfers laten volgens lector Cees-Jan Pen (Fontys Hogescholen) de impact en het succes van onder meer de Vinex zien. Maar de media slaan volgens Pen de plank mis waar ze de cijfers naar het heden extrapoleren. ‘We gaan momenteel veel zuiniger en duurzamer om met onze ruimte dan in de periode die de CBS-analyse beslaat.' CBS-onderzoeker Cor Pierik beaamt dit, maar sluit zeker niet uit dat opnieuw een beroep op maagdelijke landbouwgronden wordt gedaan. 'De woningbouwopgave ligt er nog steeds.'

Een Praktijkprogramma Circulaire Werklocaties moet bijdragen aan het circulair maken van bedrijventerreinen en andere werklocaties. Tijdens de vastgoedbeurs Provada vorige week in de Amsterdamse RAI lanceerden de SKBN en SADC (Schiphol Area Development Company) het praktijkprogramma.

De markt voor flexibele kantooraanbieders is bezig aan een ongekende opmars, en aanbieders blijven zoeken naar ruimte. Tegelijkertijd neemt de vraag toe van gebruikers die op zoek zijn naar een werkplek waar een mix van functies voorhanden is. Mogelijk zien we al sneller dan we denken de eerste flexwerkruimtes in voormalig retailvastgoed en hotels.

Als vervolg op de BT Awards 2018 en aftrap voor de Award 2019, organiseert BT/Stadszaken in samenwerking met ABN Amro een exclusieve verdiepingsbijeenkomst voor werklocaties en regio’s die werken aan de circulaire economie.

Het is slecht gesteld met de ov-bereikbaarheid van bedrijventerreinen. Nu krapte op de arbeidsmarkt een steeds nijpender probleem vormt voor bedrijven, haken sommige groepen medewerkers af. Zij kunnen sommige werklocaties eenvoudigweg niet bereiken.

Op 1 januari 2019 bedroeg het aantal bedrijfsvestigingen in de bouwnijverheid een kleine 182 duizend. Dat is bijna 8 procent meer dan in 2018 en het hoogste aantal ooit gemeten. In Den Haag is de toename het grootst. Dat meldt het CBS op basis van de nieuwste regionale cijfers over bedrijfsvestigingen. Vooral het aantal zzp’ers is fors gestegen.

Hoe ziet de circulaire werklocatie er in 2050 uit en hoe maken we dit mogelijk? Drie multidisciplinaire teams met professionals uit de wereld van ruimtelijk ontwerp, circulariteit en digitalisering gingen daarmee aan de slag tijdens het Atelier Circulaire Werklocaties 2050. De teams presenteerden na afloop niet alleen hun toekomstvisies, maar ook strategieën om de transitie naar een circulaire werklocatie mogelijk te maken.

Voorsorteren op een onzekere en snel veranderende toekomst en daarmee ons vestigingsklimaat versterken. Daarvoor bieden volgens gedeputeerde Jaap Bond van de provincie Noord-Holland de resultaten van de Challenge Circulaire Werklocaties 2050 prachtige aanknopingspunten.

De High Tech Campus in Eindhoven is bijna volledig bezet. Om uit te breiden heeft eigenaar Marcel Boekhoorn een € 500 miljoen aan financiering opgehaald bij onder meer ABN AMRO.

In Nederland is de flexibele kantorenmarkt de afgelopen vijf jaar bijna verdrievoudigd, tot een totale omvang van 1,1 miljoen vierkante meter. Amsterdam is met ruim 5,6 procent flexibele kantorenvoorraad marktleider in Europa.

Vastgoedbeleggers willen in de komende twee jaar 15 procent netto-groei van hun Nederlandse vastgoedportefeuilles realiseren. Dat blijkt uit het jaarlijkse beleggersonderzoek van vastgoedadviseur JLL.

Het Utrechtse Werkspoorkwartier en de regio Arnhem Nijmegen zijn de winnaars van de ABN AMRO Circular Economy Awards. Zij werden vandaag tijdens het BT Event in Rijswijk uitgeroepen tot beste circulaire werklocatie en beste circulaire regio van Nederland.

Er is iets vreemds aan de hand. We spreken vooral over bedrijventerreinen wanneer het gaat om de potentie voor woonfuncties – of omdat ze niet mooi en monofunctioneel zijn en eruit zien als een verzameling blokkendozen. Veel binnenstedelijke terreinen lijken momenteel al ingekleurd met woningaantallen en creatieve hotspots. Maar deze bedrijventerreinen zijn cruciaal voor de lokale economie. Een pleidooi door Cees-Jan Pen voor bedrijventerreinen waar ook gewoon gewerkt moet worden.

De ogen van recruiters zijn gericht op Generatie Z, geboren na 1996 en opgegroeid onder geheel andere sociaaleconomische en culturele omstandigheden dan haar voorgangers. Hoe en waar wil die generatie werken?

De commerciële vastgoedmarkt wordt wereldwijd steeds transparanter, mede door strengere regelgeving en nieuwe technologie. Ook in Nederland gaat het goed: ‘we’ staan zesde in de ranglijst van meest transparante vastgoedmarkten. Niet alleen de Randstad hoeft hiervan te profiteren

Nóg een logistiek terrein op een plek waar de ontsluiting niet goed is, terwijl er veel concurrerend aanbod ligt rond Tilburg en Venlo: niet doen, stelt lector Cees-Jan Pen. Hij suggereert om de plannen voor de ontwikkeling van bedrijventerrein Heesch-West, die tot nog toe 55 miljoen hebben gekost, definitief af te blazen.

De Monitor Infrastructuur en Ruimte 2018 (MIR) laat zien dat veel van de economische en mobiliteitsdoelen van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) vrijwel zijn gehaald. Rienk Kuiper, programmaleider Ruimtelijke Ordening bij het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)  en auteur van de Monitor, legt uit wat dat betekent.

In de stad van Vrede & Recht was lang geen fysieke plek waar ngo’s, startups, kennisinstellingen en commerciële bedrijven elkaar konden ontmoeten. Tot begin 2018 The Hague Humanity Hub haar deuren opende. In een drieluik kijken we op Stadszaken naar de totstandkoming van de hub en proberen we de geheimen van goede clustervorming te achterhalen. In het derde deel kijken we met directeur Jill Wilkinson naar communityvorming in The Hague Humanity Hub.

In Den Haag was lang geen fysieke plek waar ngo’s, startups, kennisinstellingen en commerciële bedrijven elkaar konden ontmoeten. Tot begin 2018 The Hague Humanity Hub haar deuren opende. In een drieluik kijken we op Stadszaken naar de totstandkoming van de hub en proberen we de geheimen van goede clustervorming te achterhalen. In dit tweede deel kijken we naar het organisatiemodel en rol van de gemeente.

Na een uitgebreide selectieprocedure hebben de Universiteit Leiden en de gemeente Leiden een investeerder gekozen voor de ontwikkeling van een nieuw deel van de Campus Leiden Bio Science Park: het entreegebied. Van de vier overgebleven partijen die een plan indienden, kwam Yisheng Development uit Amstelveen als winnaar uit de bus, met een duurzaam ontwerp voor een levendige campus.

In de stad van Vrede & Recht was lang geen fysieke plek waar ngo’s, startups, kennisinstellingen en commerciële bedrijven elkaar konden ontmoeten. Tot begin 2018 The Hague Humanity Hub haar deuren opende. In een drieluik kijken we op Stadszaken naar de totstandkoming van de Haagse hub en proberen we de geheimen van goede clustervorming te achterhalen. In het eerste deel kijken we naar de voorfase, hoe bepaal je als gemeente waar je kansen voor economische clusters liggen?

Als gevolg van de sterke economie in Nederland is er veel dynamiek op de bedrijfsruimtemarkt, maar door schaarste dreigt het industriële vastgoedaanbod achter te blijven. Het aanbod is vaak sterk verouderd en staat op verkeerde locaties. Door de schaarste nemen regionale verschillen toe.

De werkgelegenheid bij bedrijven op de 17 al langer bestaande campussen en science parks in Nederland is in de periode medio 2014 – begin 2018 gegroeid met 5.700 arbeidsplaatsen (+ 22%) tot nu in totaal 47.000 arbeidsplaatsen. Ter vergelijking: de totale werkgelegenheid in de gemeenten waar die parken liggen groeide in dezelfde periode met 6%.

Ondernemersorganisatie VNO-NCW West stelt dat het een goed plan is om meer woningen te bouwen in Nederland, maar zet daar tegenover dat er niet zomaar op bedrijventerreinen gebouwd moet worden. Deze terreinen zijn er voor bedrijven en niet voor woningbouw, meent de organisatie.

Kajsa Ollongren, Mona Keijzer en Carola Schouten reizen met 950 miljoen euro door het land op zoek naar prachtige regio-initiatieven. Maar met groot geld komt ook grote verantwoordelijkheid en betrokkenen vrezen dat de regiodeals een flinterdun uitgesmeerde boterham dreigen te worden. Is het Rijk wel in staat om te kiezen?

Vanaf dinsdag 15 mei organiseert het ministerie van IenW een reeks van 6 regiosessies ‘Omgevingswet: veiligheid en gezondheid integraal afwegen’. Stadszaken vroeg Tonia Nagtegaal, medewerker programma ‘Modernisering Omgevingsveiligheid’ bij het ministerie, waarom we naar deze sessies moeten gaan.

De longlist voor de ABN AMRO Circular Economy Awards is bekend. Lees hier de 44 genomineerden die kans maken om  Plug-In-City en Circulair Friesland op te volgen als beste circulaire werklocatie en beste circulaire regio van Nederland. Dit zijn de 44 voorlopers op het gebied van de circulaire economie in de fysieke leefomgeving. Uniek dit jaar: vier wildcards.

Het afgelopen jaar bezocht een groep experts tien pilotprojecten voor stedelijke kavelruil. Twee leden, Paul van Dijk (partner Akro Consult) en de Brabantse gedeputeerde Erik van Merrienboer, geven een preview van de belangrijkste observaties. Hun conclusie: bekijk kavelruil niet sec als instrument, maar let vooral goed op het proces.

De belangstelling voor Amsterdam is zo groot dat het inwoneraantal zou kunnen verdubbelen. Gelukkig gebeurt dat niet en zet de gemeente in de groeistrategie Koers 2025 in op de bouw van minstens 50.000 nieuwe woningen in tien jaar.

In 2017 steeg de bovenregionale locatiedynamiek in Nederland van ongeveer 46 bedrijven en 6.650 arbeidsplaatsen in 2016 naar 52 bedrijven en 11.800 arbeidsplaatsen. De reden hiervoor is de economische groei, groei in de logistiek en de Brexit.

'Er is in Nederland woningnood. Je kan geen krant openslaan of het gaat om ‘bouwen, bouwen, bouwen’, snel, veel en desnoods maar weer een soort Vinex-operatie.' Cees-Jan Pen, lector de Ondernemende Regio bij Fontys, ziet dat bedrijven(terreinen) die niet ‘creative’ zijn, de stad maar uit moeten worden geschoven. 'Ergens de regio in of zo.'

Nederlandse bedrijfsincubators hebben een hoge notering bemachtigd op de ranglijst voor beste universitaire bedrijfsincubators van de wereld, de UBI Global 2017/2018. YES!Delft haalde de tweede plek en UtrechtInc de tiende in de ranking. Lees hier de complete top 10.

De Amsterdamse woningmarkt barst uit zijn voegen en grijpt om zich heen. Met de stedelijke groeistrategie Koers 2025 heeft het college van B en W ingezet op de bouw van minstens 50.000 nieuwe woningen in 10 jaar. Waar is nog plek voor de Amsterdamse bedrijven met enige vorm van overlast?

Hof van Twello greep afgelopen jaar net naast een top 3-nominatie voor de ABN AMRO Circular Economy Awards omdat de jury vraagtekens zetten bij de economische impact. Ook hier wordt wel degelijk geld verdiend volgens het middeleeuws meent-model.

Burgemeesters in Noord-Amerika maken elkaar gek met financiële prikkels die hun weerga niet kennen om HQ2 van Amazon naar hun stad te trekken. Vooraanstaand urban specialist Richard Florida komt met zijn vakgenoten in opstand tegen de rat race. Wanneer ga je te ver voor een topbedrijf?

Ondanks grote maatschappelijke transities blijven de binnenhavens op peil en lijken ze zelfs bezig aan een tweede leven. E-commerce, tolheffing en biobased zijn de termen die de toekomt van de industriële binnenhaven een florissant beeld geven. Hoe profiteert uw gemeente ook van de binnenhaveneconomie?

Het Cambridge Innovation Center heeft startup-huisvesting en community building tot kunst verheven. Binnen 18 maanden breidt het centrum uit, produceerden haar huurders 104 voltijdbanen voor Rotterdam en hebben bedrijven de stap naar de West Coast gemaakt. Vandaag presenteert het centrum haar Impact Report en uitbreidingsplannen.

Uit de oude doos. Het Cambridge Innovation Center in Rotterdam presenteert vanavond haar Impact Report en maakt een fikse uitbreiding van het aantal vierkante meters bekend. In 2016 spraken we initiatiefnemer Marcus Fernhout over de nap rooms, de filosofie van de werkruimte en over 22 minuten vergaderen.